Bülbülü Öldürmek

Bülbülü Öldürmek (To Kill a Mockingbird) kitabının piyes versiyonunu 9. Sınıf İngilizce dersinde okuduk. Kitabın konusu beni öyle çok etkiledi ki roman olarak da okumak istedim. İyi ki okumuşum. Müthiş güzel, sürükleyici ve düşündürücü bir kitap. Kitap üzerine biraz araştırma yapınca anladım ki, kitap hakkındaki düşüncelerimde yalnız değilim. Kitap ilk olarak 1960 yılında basılmış, 1961 yılında Pulitzer Edebiyat Ödülünü almış ve 98 hafta NY times en çok satanlar listesinde kalmış. 40 milyonun üzerinde satış rakamlarıyla günümüzde dahi çok popüler. Ancak kitap konusu gereği çok tartışılmış. 2009, 2011 ve 2017 yıllarında Amerikan Kütüphane Derneği’nin (American Library Association) en çok itiraz edilen 10 kitabından biri olarak değerlendirilmiş. Hatta 2017 yılında Missisipi’de 8. Sınıf müfredatından çıkarılmış. Müfredattan çıkarılma nedeni bir velinin kitapta kullanılan dili ve ırkçılıkla ilgili söylemleri şikayet etmesiymiş. Yasaklanan her şeyin olduğu gibi bu da kitabın değerini arttırmış ve kitap tekrar gündeme gelmiş. Ancak kitabın popülerliği kitabın 2020 yılında bile Amerika’nın bazı eyaletlerinin ortaokul ve lise müfredatlarından çıkarılmasını engelleyememiş.

Çok konuşulan, çok tartışılan bu kitabın konusuna gelirsek. Kitap Scout Fitch adındaki 6 yaşındaki kızın büyürken yaşadıklarını anlatıyor. Tam bir erkek fatma olan Scout akıllı, meraklı ve öğrenmeye açık bir kız. Babası Atticus ise adil, dürüst, çalışkan ve cesur bir avukat. Suçsuz yere tecavüz suçundan yargılanan zenci Tom Robinson’u tüm kasabayı karşısına almak pahasına da olsa mahkemede savunuyor. Tom’un bu suçu işlemediğinin bir çok kanıtını mahkemeye sunsa da mahkeme Tom’u suçlu buluyor ve daha sonra Tom cezaevinden kaçarken vurularak öldürülüyor. Kitabın adı, baba Atticus ile kızı Scout arasındaki bir diyalogdan geliyor. Baba, bülbülü öldürmek günahtır çünkü bülbüller sadece öterler ve kimseye zarar vermezler, diyerek aslında Tom Robinson’un durumunu anlatıyor, çünkü Tom da suçsuzdu ve kimseye zarar vermemişti ama öldürüldü.

Kitabın ana teması ırkçılık, insanların kendilerinden farklı olanlara gösterdikleri ayrımcılık… Ama ben kitapta arkadaşlık konusunun da çok güzel ele alındığını düşünüyorum. Kitapta ayrıca toplum tarafından dışlanan Boo Radley’in hikayesinden de bahsediliyor. Boo aslında çocukları çok seven, kibar ve temiz kalpli bir insan ama toplum tarafından bir canavar olarak gösteriliyor. Oysa Scout ve abisi Jem, Boo’yu asla öyle görmüyorlar ve sıkı bir arkadaşlık kuruyorlar. Daha sonra Boo çok sevdiği arkadaşları Scout ve Jem’i kurtarmak için elini kana buluyor. Atticus’dan hıncını çocuklarına zarar vererek almak isteyen Ewel’ı öldürüyor. Kitabın kısa bir özetini verdim, okursanız sizin de bu kitabı en az benim kadar seveceğinize eminim.

Kitabın yazarı Harper Lee hakkında ufak bir bilgi vereyim. Arkadaşları Haper’ın kitap yazması için ona bir hediye vermişler. Bu hediye, bir yıl boyunca sadece yazmaya odaklanabilmesi için onu destekleyecek miktarda paraymış. İşinden istifa eden Harper Lee kendisini tam zamanlı olarak yazmaya adamış ve ortaya Bülbülü Öldürmek adlı kitabı çıkmış. Herkese böyle arkadaşlar nasip olsun. ☺